Ülkemizde ve dünyada yapılan araştırmalar çocuklar arasında şiddetin, uyuşturucu ve madde kullanımının, akademik başarısızlığın, televizyon ve internet bağımlılığın vb. sorunların giderek arttığını gösteriyor. 

Özellikle internet ve sosyal medyanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkisi her geçen gün daha fazla hissediliyor. Uzmanlar ve eğitimciler, sabırsız, depresif ve sorumsuz bir gençliğin yetiştiğini dile getiriyor.

Böylesine riskli ve tehlikeli bir dünyada herkesin zihnindeki soru şu: Çocuklarımıza yönelen bu tehlikeleri kim ve nasıl önleyecek?

Önleyici Aile Projesi bu soruya uzun yıllardır cevap arayan alanında uzman bir ekibin yoğun bir çalışması sonucunda ortaya çıktı. Bu proje “Çocuklarımıza yönelen tehlikelerin önlenmesinde öncü ve anahtar rol ailenindir” prensibinden hareket ediyor.  Evet, sivil toplum örgütlerinin, okulların, eğitimcilerin, devlet kurumlarının ve medyanın da üstüne önemli sorumluluklar düşmektedir. Ancak ailenin bu konuda etkin bir rol oynamaması durumunda girişte aktardığımız tablonun giderek kararacağına inanıyoruz. Aile çocuğun korunmasında asli role sahiptir. Bu projenin temelinde yatan ilke budur.

Ama önemli bir sorun var; Ülkemizde aile giderek dağılıyor, parçalanıyor ve çocukları üzerindeki etkisini her geçen yitiriyor. Burada aslında iki temel problem  var. Birincisi aile denilen temel kurumun giderek çözülmesi ve ikincisi de anne-babaların çocuklarına yönelen bu tehdit ve tehlikeler karşısında ne yapacaklarını bilememesi.

Bu durumda aileler başka kişilere/kurumlara daha fazla bel bağlar hale geliyor. Ancak bu sorunların çözülmesinde yardımcı olmak amacıyla kurulan kurumlar ya da alanda faaliyet yürüten uzmanlar sözü edilen devasa sorunlar altında eziliyor. Ne ailelere, ne de çocuklara yeterince yardım edemiyor.  Ailelerin eğitimsizliği ya da ilgisizliği ise sorunu tam bir kangrene dönüştürüyor.

Önleyici Aile Projesi, buradan hareketle iki temel hedefi gerçekleştirmeye çalışacak: Birincisi aileleri çocuklarını tehdit eden bu riskler hakkında bilgilendirmek ve sözü edilen tehlikelerle henüz karşılaşmadan nasıl önlemler alacağı hakkında onları donanım sahibi kılmak. İkincisi ise çocuklarıyla yaşadıkları sorunlar ve bu sorunların aşılması noktasında ailelere aktif yardımda bulunmak.

Önleyici Aile Projesi bu amaçlarına ulaşmak için neler yapacak?

Önleyici aile projesi temelde ailelere 16 haftalık bir eğitim vermeyi planlıyor. Bununla birlikte bu projenin Aile Akademisinin diğer projeleriyle entegre bir proje olduğunu belirtmek gerekiyor.
Önleyici Aile Projesi kapsamında anne-babalara sunulacak eğitimler alanında uzman 8 uzman tarafından (eğitimcilerle ilgili bilgi için tıklayınız)verilecektir. Eğitim konuları aşağıdaki gibidir:

– TV ve Çocuklarımızı TV’nin zararlarından nasıl koruyabiliriz? (2 hafta)
– İnternet ve Çocuklarımızı internetin zararlarından nasıl koruyabiliriz? (2 hafta)
– Müzik ve Çocuklarımızı zararlı müzikten nasıl koruyabiliriz? (2 hafta)
– Arkadaş etkisi ve çocuklarımızı olumsuz arkadaş etkisinden nasıl koruyabiliriz? (2hafta)
– Çocuklarımızı alkol ve madde bağımlılığından nasıl koruyabiliriz? (2 hafta)
– Çocuklarımızı tüketim alışkanlığı ve marka bağımlılığından nasıl koruyabiliriz? (2 hafta)
– Çocuklarımızı şans oyunları ve kumar bağımlılığından nasıl koruyabiliriz? (2 hafta)
– Çocuklarımızı kim, nasıl tehdit ediyor? (1 hafta)
– İyiliğe evet, kötülüğe hayır diyen çocuklar yetiştirmek(1 hafta)

Önleyici aile projesi geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın her türlü tehdit ve tehlikeden korunması amacıyla anne-babalara nitelikli ve sürekli destek vermeyi kendine görev biliyor. Bunun için yetkin eğitimcilerin desteğini alarak bu önemli boşluğu doldurmaya çalışacak?

Niçin Koruyucu Değil de Önleyici Aile?

Ülkemizde daha çok “koruyucu aile” kavramı kullanılıyor. Bununla “çocuklarını tehlikelerden koruyan aile” kastediliyor. Korumanın gerekli, ama yeterli olmadığını düşünüyoruz. Çünkü “koruma” pasif bir kavram. Tehlike ortaya çıktıktan sonra, “tehlikeden korumayı” ifade ediyor. Önleyici (ing. : preventive; koruyucu: protector/defensive) kavramı, bir tehlikeyi ortaya çıkmadan önlemeyi ifade ediyor. Bu iki kavram arasında gerçekten önemli bir fark var. Çünkü maalesef ülkemizde şöyle bir anlayış var: Tehlike ortaya çıktıktan sonra aileler çare aramaya ve bu tehlikelerden çocuklarını korumaya çalışıyor. Bizim bu projeyle amacımı henüz tehlike ortaya çıkmadan önce sözü edilen risklerin çocuklarımıza ulaşmasını önlemek. Bu sebeple bu projenin idealindeki aile tehlikeleri ortaya çıkmadan sezen, riskleri henüz görünmeden farkeden ve daha henüz tehlike ortaya çıkmamış iken bu tehlikeyi önleyi ailedir. Ayrıca önleyici aile, “tehlikeyi önlemeyi” hedef aldığı için çocuğunu tehlikeden kaçıran değil, tehlikeyle mücadele eden aileyi ifade etmektedir.

Önleyici Olmanın Önemine Dair Bir Örnek

Facebook 2004 yılında kuruldu. Bugün ilköğretim çağındaki çocuklarımızın pek çoğunun facebook kullandığını biliyoruz. Son zamanlarda yapılan  bazı araştırmalar ise sosyal medyada uyuşturucu kullanan bir kişi bu alışkanlığını facebook gibi siteler aracılığıyla 4 kişiye daha bulaştırıyor(Kaynak: Mednick ve arkadaşları, 2010; Plos One Dergisi) . Görüldüğü gibi pek çocuğumuzu kurban verdikten sonra ?Çocuklarımızı acaba internetin tehlikelerinden nasıl koruyacağız? diye sormaya başlıyoruz. Halbuki aileler ve çocuklar henüz bilgisayarla tanıştıklarında bu konularda bilgilendirilmiş olsalardı bugün internet aracılığıyla yaşanan pek çok trajedi yaşanmayabilirdi.